Pejser, fartelk, tempo…upoznajte rečnik trčanja!
Bilo da se trčanjem bavite godinama ili ste baš ove godine odlučili da se fizički aktivirate i uradite nešto dobro za svoje zdravlje, potrebno da je da znate da i u trčanju, kao i u svakom drugom sportu postoje izrazi od kojih svaki ima svoje značenje i opisuje određene segmente ovog sve popularnijeg načina bavljenja sportom, pre svega ubog svoje dostupnosti.
INTERVALI
Postoji više vrsta treninga, a jedan od njih su intervali. Reč je o bržem delu treninga tokom kojeg se trče deonice različitih dužina, od 100 metara pa čak do nekoliko kilometara, uz ponavljanje određene distance više puta. Intervalni trening služi da se poboljša brzina trkača.
DUŽINE
Drugi tip treninga predstavljaju dužine. Njih još nazivaju i LSD, odnosno long slow distance. Kao što termin kaže, to je najduži spori trening kojim se zapravo radi na izdržljivosti i psihičkoj snazi trkača. Upravo te dve stavke predstavljaju najvažnije faktore u pripremi dugih trka kao što su polumaraton i maraton.
ZAGREVANJE
Svaki trening počinje zagrevanjem u kome se laganim trčanjem postepeno podiže puls, ubrzava disanje i krvotok u mišićima. Deo zagrevanja je i dinamičko istezanje koje čine funkcionalne vežbe, a služe tome da se telo pripremi za napor koji će imati tokom trčanja.
ISTEZANJE
Istezanje dolazi na kraju treninga i predstavlja jedan od njegovih najvažnijih delova. Tada trkač, u stanju mirovanja, isteže mišiće zadržavajući se u određenom položaju 15 do 30 sekundi.
PEJS/PEJSER
Pejs je brzina kojom trkač pređe jedan kilometar. Na primer: kada trkač prelazi 5 minuta po kilometru, kažemo da je to njegov pejs. Pejser je trkač koji tokom treninga ili trke održava određenu, unapred zadatu brzinu i tempo. Njegova uloga je veoma važna jer ga tokom trke ili treninga prate ostali trkači kojima pomaže da uspešno dođu do cilja.
TEMPO
Tempo je ugodno težak trening, neprekidnog trčanja u intervalu od 5 do 15 kilometara, istom ili za nijansu većom brzinom od tempa odnosno brzine trke koju trkač planira da istrči.
FARTELK
Fartlek je reč švedskog porekla i u prevodu znači “igranje brzinom”. Fartlek predstavlja kombinaciju intervalnog treninga (promene brzine) i kontinuiranog trčanja. Osim što trčanje čini mnogo zanimljivijim, fartlek pomaže u razvijanju brzine ali i izdržljivosti.
RASTRČAVANJE
Završni segment trkačkog dela treninga je rastrčavanje. Čini ga lagano trčanje kojim se postepeno hladi telo, spušta puls, smiruje disanje i iz mišića izbacuje mlečna kiselina koja se nakupila tokom treninga.